Dwór Olszyński - Dworem Schumanna


Kompleks dworski zbudowany w 1802 roku nieopodal Motławy na gdańskiej Olszynce to klasyczny przykład podmiejskiego dworu z początku dwudziestego stulecia. Bodowniczy jak i właściel tego majątku pozostają do tej pory nieznani. Na podstawie moich dociekań mogę z dużą dozą prawdopodobieństwa stwierdzić, że panem na dworze był Jakob Erst Schumann z bardzo znanej, wpływowej i bogatej rodziny gdańskich patryciuszy. O znaczeniu tej rodziny niech świadczy fakt, że w latach 1650 - 1860 przedstawiciele rodu Schumann byli 2 razy Prezydentami, 3 razy Burmistrzami, 7 razy Rajcami, 4 razy Ławnikami Sądowymi, 2 razy Sekretarzami Miejskimi.
Michał Gabriel Schumann był ostatnim z pokolenia, który w 1810 roku zamieszkiwał w Domu Schumannów. Wszystkie metryki chrztu, świadectwa ślubów i akty zgonów Schumannów znajdują sie w archiwach Kościoła Mariackiego w Gdańsku.



Jakob Ernst Schumann ur. 25.07.1749 roku w Gdańsku, w rodzinie patrycjusza Samuela Erntsa Schumanna. Jakob Erst uczył się w Gdańskim Gimnazium Akademickim, a następnie studiował prawo w Getyndze. Po ukończonych studiach wrócił do Gdańska i został urzędnikiem miejskim. W 1776 roku piastował stanowisko sekretarza miejskiego (Stadtsekreter). 19.02.1782 roku ożenił się z Renate Agate von Groddeck, córką Burmistrza Miasta Gdańska, Michaela von Groddeck. Z małżeństwa tego urodziło się 11 dzieci.

29.07.1783 - 05.01.1789 ---- Anna Renata Schumann
28.01.1785 - 15.08.1811 ---- Luise Agathe Schumann
30.03.1786 - 28.01.1788 ---- Auguste Caroline Schumann
16.10.1787 - 20.11.1828 ---- Gabreil Ernst Schumann
27.01.1789 - 04.06.1871 ---- Henriette Wilhelmine Schumann
09.06.1791 - 14.08.1806 ---- Carl Michael Schumann
28.05.1793 - 03.02.1851 ---- Ludwig Wilhelm Schumann
11.04.1795 - 24.12.1876 ---- Samuel Friedrich Schumann
27.08.1805 - 30.03 1885 ---- Johanne Renate Schumann
27.10.1807 - 06.05.1814 ---- Carolne Emilie Schumann
08.09.1808 - 09.10.1809 ---- Carl Schumann




Oto przesłanki, które wskazują na to, że panem dworu na Olszynce przy Motławie był Ernst Jakob Schumann.
W dokumencie chsztu Heinrich Schumann wnuka Samulela Gabriela Schumann, młodszego brata Jakuba Ernsta Schumana jest napisane: "ur. 8.12.1805 roku ochszczony w Gdańsku w kościele St. Marien 22.01.1806 r. Ojciec chrzestny Jakob Ernst Schumann (Gutsbezitzer) właścieiel ziemski Klein Walddorf".
Mamy więc potwierdzenie, że Jakob Ernst Schumann był właścicielem ziemskim na Olszynce. Inną infornacją potwierdzajacą moje przypuszczenia jest zdanie z kiążki Hugo Bertmana pt. " Die Entwicklung des Deich und Entwässerungswessen " z 1907 roku.



.. Im Jahr 1865 wurde in Klein Walddorf an der Mottlau an der Hof, welcher früher dem Danziger Bürgermeister Schumann gehört hatte, am Stelle des einem Windschöpfwerks eine Dampfschöpfwerks gebaut mit einer stationären Dampfmaschinenanlage."
Tłumaczenie:
"W roku 1865 zbudowano w miejscu jednej pompowni wiatrowej pompownię parową z maszyną parową, zlokalizowaną na Małej Olszynce na Motławą na dworze, który wcześniej należał do gdańskiego burmistrza Schumanna."
Dodatkowym potwierdzeniem, że Jakob Ernst Schumann miał posiadłość na Olszynce jest adnotacja przy jego dacie i miejscu zgonu: "4.05.1823 Danzig Klein Walddorf"
Interesująca wydaje się być też wkomponowana w mur stajni litera "S".
Wnioski płynące z powyższych informacji pozwalają stwierdzić, że obecna nazwa Dwór Olszyński nie posiada historycznego uzasadnienia. "Dwór Schumanna" byłby trafniejszym określeniem, oddającym zarówno część tradycji rodu jak i namiastkę przeszłości tego zabytku nad Motławą.


Bardzo ciekawym miejscem "Dworu Schumanna" są jego piwnice. Dzięki uprzejmości gospodarza dworu Pastora Mariana Biernackiegomogłem obejrzeć piwnice i zrobić kilka zdjęć. Jak sądzę piwnice "Dworu Schumanna" nie były dotąd prezentowane.



Wielokrotnie odwiedzałem "Dwór Schumanna", ale nigdy nie miałem okazji zobaczyć jak wygląda poddasze dworu. Korzystam więc z zdjęć pochodących ze strony http://bezdrozapomorza.blogspot.de/2013/09/dwor-w-gdansku-olszynce.html Być może przy okazji następnej wizyta będzie to możliwe.



Zabytkowa weranda.
Niezwykle interesującym obiektem Dworu Schumanna jest drewniana weranda z ozdobnymi witrażami i kolorowym szkłem, znajdująca się po południowej stronie dworu. Jest już gotowy plan zabezpieczenia, odbudowy i rekonstrukcji zabytkowej werandy.


Charakterstyczne elementy wnętrza "Dworu Schumanna"

Miro