Pośrednictwo pocztowe Danzig 1,
Groß, Klein Walddorf


Organizacja poczty w Wolnym Mieście Gdańsku.

Początkowo Poczta Wolnego Miasta Gdańska funkcjonowała w oparciu o zastaną sieć placówek poczty niemieckiej, które następnie reorganizowano. Byłe placówki niemieckie to przede wszystkim urzędy pocztowe (Postamten), niesamodzielne urzędy pocztowe (Zweigpostamten) i agencje pocztowe (Postagenturen). Dopiero od 1.11.1934 r. uruchamiano na terenie Wolnego Miasta Gdańska pośrednictwa pocztowe. Placówką pocztową najniższego stopnia bylo na terenie Wolnego Miasta Gdańska pomocnicze pośrednictwo pocztowe (Posthilfsstelle), podległe agencji i nie używające własnych pieczątek. Trudno zatem o udokumentowane przykłady przesyłek z takich miejscowości, Placówkę pocztową wyższego rzędu było właściwe pośrednictwo (Poststelle), podległe urzędowi pocztowemu, używające pieczątki podłużnej z nazwš pośrednictwa i urzędu kontrolnego. Pośrednictwa pocztowe były tworzone w małych miejscowościach, stąd przesyłki z ich stemplami należą do rzadkości. Wiekszść pośrednictw została zlikwidowana jeszcze w czasie wojny.



Miejsce i rola pśrednictw pocztowych w systemie pocztowym Wolnego Miasta Gdańska

Do czasu utworzenia pośrednictw pocztowych, pocztę do miejscowości nimi objętych donosili wiejscy listonosze, którzy mieli stosunkowo duże regiony do obsługi. Było to przyczyną opóżnień w dostarczaniu przesyłek. Obsługa pośrednictwa wyposażona w motocykle lub małe samochody dostarczała przesyłki znacznie szybciej. Zarządzający pośrednictwem nie miał stalych godzin służbowych, ale musiał uruchomić swojš placówkę przed nadejściem poczty i zamykać ją po rozdzieleniu przesyłek, razem wynosiło to około godziny. Obszar obsługi pośrednictwa byt niewielki, co znacznie przyspieszało doręczanie. Dostarczanie przesyłek pocztowych nie było jedynym zadaniem pośrednictwa. Do jego zadań należała również prenumerata czasopism, sprzedaż znaczków i druków pocztowych, wypłacanie przekazów i rent, przyjmowanie i doręczanie telegramów, obsługa telefonicznej rozmównicy publicznej, sporządzanie protestów weksli, opróżnianie skrzynek pocztowych, odsyłanie przyjętej poczty, przyjmowanie opłat abonamentowych za telefony.



Typy stempli gdńskich pośrednictw pocztowych.


Pośrednictwa pocztowe wyposażone były w gumowe stemple prostokątne, zawierające ich nazwę i nazwę urzędu kontrolnego. Nie zawierały one daty, oznaczenia pory dnia i godziny. Stemple te występują w kilku podstawowych odmianach:

A - dwuwierszowy, nazwa urzędu kontrolnego z dopiskiem Freie Stadt Danzig nad kreską i nazwa pośrednictwa pod kreską.
B - dwuwierszowy, nazwa pośrednictwa nad kreską i nazwa urzędu kontrolnego z dopiskiem Ober Freie Stadt Danzig pod kreską.
C - dwuwierszowy, nazwa urzędu kontrolnego nad kreską, nazwa pośrednictwa pod kreską.
D - dwuwierszowy, nazwa pośrednictwa nad kreska, nazwa urzędu kontrolnego poprzedzona słowem Ober pod kreską.
E - dwuwierszowy, ramkowy, nazwa urzędu kontrolnego nad kreską, nazwa pośrednictwa pod kreską.
F - dwuwierszowy, ramkowy, nazwa urzędu kontrolnego nad kreską, nazwa pośrednictwa pod kreską poprzedzona słowem Ober.
G - trójwierszowy, ramkowy, kolejno: nazwa pośrednictwa, niżej Ober i nazwa urzędu kontrolnego, niżej Freie Stadt Danzig.
H - trójwierszowy, ramkowy, kolejno: nazwa pośrednictwa, niżej Ober i nazwa urzędu kontrolnego, niżej Bz. Danzig.
I - trójwierszowy bez ramki z nazwą pośrednictwa, niżej nazwa urzędu kontrolnego, niżej bez.. Danzig.



Miro